آشفتگیهای پیاپی در بازار لوازمخانگی و خودرو در کنار افزایش بیرویه قیمتها و وضعیت نابسامان بخشهای صنعتی از جمله فولاد و مس، حتی برخی نمایندگان اصولگرای حامی دولت را هم به این نتیجه رسانده است که جز برکناری سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت چارهای وجود ندارد؛ اما وزیر صمت که از پشتیبانی ابراهیم رئیسی برخوردار است، بهرغم گذشت بیش از یک سال از نخستین زمزمههای استیضاح، هنوز برکناریاش را باور نکرده است و آن را شوخی میپندارد.
وزیر صمت روز یکشنبه ۲۷ فروردین، به خبرنگاری که از او پرسید آیا گمانهزنیهای درباره برکناریاش صحت دارد، گفت: «قرار بود شوخی نکنید!» این واکنش وزیر صمت به زمزمههای برکناریاش بازتاب وسیعی در رسانههای اجتماعی داشت و بسیاری آن را نشانه پشتیبانی ابراهیم رئیسی از فاطمی امین و فشار به مجلس برای ابقای او دانستند.
نخستین زمزمههای استیضاح وزیر صمت زمستان ۱۴۰۰ و در پی افزایش بیرویه قیمتها مطرح شد و برخی نمایندگان مجلس خواستار برکناری او شدند اما هیئترئیسه مجلس بنا به درخواست ابراهیم رئیسی از استیضاح فاطمی امین جلوگیری کرد و وزیر صمت هم قول داد مشکلات را حل کند.
خرداد ۱۴۰۱، در شرایطی که قیمتها به شکلی افسارگسیخته در حال افزایش بودند، فاطمی امین بار دیگر به مجلس فرا خوانده شد و اولین کارت زرد مجلس به دولت ابراهیم رئیسی را دریافت کرد؛ اما حتی کارت زرد مجلس هم در عملکرد سید رضا فاطمی امین تاثیری نداشت و عملکرد ضعیف او در وزارتخانه کلیدی صنعت، معدن، تجارت بارها آماج انتقاد شماری زیادی از کارشناسان و برخی نمایندگان مجلس قرار گرفت. زمزمهها برای استیضاح این وزیر ابراهیم رئیسی در تیرماه ۱۴۰۱ دوباره آغاز شد اما این بار هم محمدباقر قالیباف و هیئترئیسه مجلس از اعلام وصول طرح استیضاح فاطمی امین امتناع کردند.
محمدباقر قالیباف آن زمان در واکنش به درخواست استیضاح فاطمی امین، بهصراحت گفت که هر سه قوه باید با یکدیگر «هماهنگ و همافزا» باشند. علی بابایی کارنامی، نماینده ساری در مجلس، نیز افشا کرد که «رئیسی شخصا از قالیباف خواست استیضاح فاطمی امین از دستور کار خارج شود».
قالیباف از نمایندگان موافق استیضاح فاطمی امین خواسته بود برای ایجاد «اصلاحات ساختاری» در وزارت صمت دو ماه به رئیسی فرصت دهند. اشاره او به تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صمت بود.
ابراهیم رئیسی با تشکیل وزارت بازرگانی موافق است و ادعا میکند این پیشنهاد را با هدف «کنترل و تنظیم بازار» دنبال میکنند اما اخباری که از پشتپرده این هدف درز کردهاند، آشکار میکنند که تلاش رئیسی برای تفکیک دو وزارتخانه صمت و بازرگانی با هدف ابقای فاطمی امین در سمت وزیر صمت پیگیری میشود.
پیشتر لطفالله سیاهکلی، نماینده اصولگرای مدافع استیضاح فاطمی امین، در گفتوگو با سایت دیدهبان ایران با اشاره به نقلقولی از رئیسی گفته بود: «رئیسی گفت چون وزارت صمت بزرگ است، فاطمی امین نمیتواند آن را خوب اداره کند.»
به رغم فشار و حمایت ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف، عملکرد وزیر صمت در نهایت نمایندگان مجلس را برای استیضاح او به اجماع رساند و سید رضا فاطمی امین، دهم آبان ۱۴۰۱ در پی بالا گرفتن انتقادها به وجود «فساد و بهکارگیری نیروهای غیرمتخصص» در مجلس استیضاح شد.
در این جلسه، صدیف بدری، نایبرئیس کمیسیون عمران مجلس، گفت که بیش از ۷۰ نفر به صورت فامیلی به وزارت صمت وارد شدهاند که حتی سابقه یک ساعت کار اداری هم ندارند. با این حال نمایندگان «مجلس انقلابی» در نهایت او را ابقا کردند.
حدود یک ماه پس از آن، فاطمی امین برای توضیح درباره علل افزایش قیمت خودرو بار دیگر به مجلس رفت و توضیحاتی ارائه داد اما نمایندگان قانع نشدند و دومین کارت زرد را به او دادند اما حتی دومین کارت زرد مجلس هم در عملکرد او تغییری نداد و طی ماههای اخیر، آشفتگی در بازار خودرو، لوازمخانگی و صنعت همچنان بیشتر شد و نرخ کالاهای اساسی نیز بهشکل فزایندهای بالاتر رفت.
اکنون نمایندگان مجلس قصد دارند بار دیگر فاطمی امین را استیضاح کنند. طرح استیضاح وزیر صمت صبح دوشنبه ۲۸ فروردین، با امضای ۴۰ نماینده اعلام وصول شد و بدین ترتیب فاطمی امین ۱۰ روز فرصت دارد که برای ارائه توضیحات در مجلس حاضر شود. همزمان ابراهیم رئیسی گفت که دولت برای تغییر و جابهجایی بنایی ندارد.
طی روزهای اخیر، برخی نمایندگان موافق استیضاح و برکناری فاطمی امین با رسانهها گفتوگو کردهاند. سید احمد رسولینژاد، عضو کمیسیون صنایع مجلس، در پیوند با همین موضوع به سخنان ابراهیم رئیسی در «جلسه با کارگزاران نظام» اشاره کرد و گفت: «اعضای کمیسیون صنایع از آمار رئیسجمهوری از قول وزیر صمت بهتزده بودند و به یکدیگر میگفتند که این آمار مربوط به کدام کشور است؟»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این نماینده مجلس، فاطمی امین را «ضعیفترین وزیر صمت» در تاریخ جمهوری اسلامی ایران دانست و پیشبینی کرد ۲۰۰ نماینده به استیضاح او رای دهند. او به وزیر صمت پیشنهاد کرد ظرف دو تا سه روز آینده خودش استعفا کند و اگر هم این کار را نمیکند، رئیسی او را برکنار کند.
رسولینژاد به پشتپرده رای اعتماد مجلس به فاطمی امین در استیضاح پیشین اشاره کرد و افزود: «بسیاری از نمایندگان موافق وزیر حتی حاضر نشدند اسناد ارائهشده در مجلس را مشاهده کنند. ۶۰ درصد نمایندگان با رای اعتماد ندادن مجدد به فاطمی امین موافق بودند اما دیدگاه آنها تغییر کرد. امروز از بیان آنچه در پشتپرده استیضاح گذشت و افرادی که بهیکباره ما را رها کردند، میگذرم ولی شاید روزی آن را رسانهای کردم.»
همزمان با خیز نمایندگان مجلس برای کنار گذاشتن وزیر پرحاشیه ابراهیم رئیسی، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، در توییتی «حمایت قاطع» رئیسی از فاطمی امین را به مخالفان وزیر صمت یادآور شد و مدعی شد که رشد صنعت در این دوره خیرهکننده بوده است.
این احتمال وجود دارد که فاطمی امین نیز مانند یوسف نوری و حجتالله عبدالملکی، وزرای پیشین آموزش و پرورش و کار، تعاون و رفاه اجتماعی در آخرین دقایق از مقام خود کنارهگیری کند تا دولت سیزدهم بار دیگر از خطر برکناری یک وزیر به دلیل استیضاح در مجلس نجات یابد.